Ελληνική Ένωση Τραπεζών / Ευρωπαϊκή Τραπεζική Ένωση / Οδηγία 2014/59/ΕΕ για την ανάκαμψη και εξυγίανση πιστωτικών ιδρυμάτων ('BRRD')

Ευρωπαϊκή Τραπεζική Ένωση

	Προληπτική ρυθμιστική παρέμβαση και προληπτική εποπτεία πιστωτικών ιδρυμάτων	Εξυγίανση μη βιώσιμων πιστωτικών ιδρυμάτων	Συστήματα εγγύησης καταθέσεων
Ευρωπαϊκοί «Ενιαίοι Μηχανισμοί»	Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός ('SSM')	Ενιαίος Μηχανισμός Εξυγίανσης ('SRM') και Ενιαίο Ταμείο Εξυγίανσης ('SRF')	Πρόταση Κανονισμού της Επιτροπής για τη σύσταση Ευρωπαϊκού Ταμείου Ασφάλισης Καταθέσεων
Εφαρμοστέο δίκαιο ('Single Rulebook')	Κανονισμός 575/2013 ('CRR') - Οδηγία 2013/36/ΕΕ ('CRD IV')	Οδηγία 2014/59/ΕΕ για την ανάκαμψη και εξυγίανση πιστωτικών ιδρυμάτων ('BRRD')	Οδηγία 2014/49/ΕΕ για τα συστήματα εγγύησης καταθέσεων ('DGSD')

Βασικές
νομικές πράξεις Κανονισμοί
της Επιτροπής Τεχνικά πρότυπα &
κατευθυντήριες γραμμές της ΕΒΑ Κείμενα
διαβούλευσης

Ανάκαμψη και εξυγίανση πιστωτικών ιδρυμάτων (BRRD)

(α) Γενικά

Οι διατάξεις της Οδηγίας 2014/59/ΕΕ εξοπλίζουν τις εθνικές αρχές των κρατών μελών με κοινές εξουσίες και εργαλεία τα οποία αποσκοπούν, κατά κύριο λόγο, στην συντεταγμένη εξυγίανση κάθε αφερέγγυου χρηματοπιστωτικού ιδρύματος (εφεξής «ιδρύματα») κατά τρόπο που να επιτυγχάνει τα ακόλουθα αποτελέσματα:

τη διασφάλιση της συνέχειας των ουσιωδών χρηματοοικονομικών και οικονομικών λειτουργιών του ιδρύματος (π.χ. πρόσβαση σε καταθέσεις και υπηρεσίες πληρωμών),
την ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων της αφερεγγυότητας του ιδρύματος στο σύνολο του χρηματοπιστωτικού συστήματος,
την κατανομή των ζημιών πρώτα στους μετόχους και, εν συνεχεία, στους πιστωτές του ιδρύματος, με τήρηση της αρχής περί μη χειροτέρευσης της θέσης του πιστωτή αναφορικά με τη μεταχείριση που θα λάμβανε αν το ίδρυμα είχε τεθεί σε ειδική εκκαθάριση, και
χωρίς την επιβάρυνση του δημοσίου προϋπολογισμού με το κόστος των ενεργειών εξυγίανσης.

(β) Στάδια του πλαισίου ανάκαμψης και εξυγίανσης:

Η BRRD προβλέπει διαδικασίες και μέτρα, τα οποία κατηγοριοποιούνται ως εξής: (i) μέτρα που κατατείνουν στην προετοιμασία της λήψεως μέτρων ανάκαμψης και εξυγίανσης σε περίπτωση που χρειαστεί (στάδιο προετοιμασίας), (ii) μέτρα που κατατείνουν στην αποτροπή της περιέλευσης του ιδρύματος σε σημείο αφερεγγυότητας (στάδιο έγκαιρης παρέμβασης), και (iii) μέτρα για την εξυγίανση του ιδρύματος που έχει καταστεί αφερέγγυο (στάδιο εξυγίανσης- resolution).

β.1. Το στάδιο της προετοιμασίας

i. Σχέδια ανάκαμψης (άρθρα 5-9, Τμήματα Α και Β Παραρτήματος BRRD): Τα ιδρύματα υποχρεούνται να καταρτίσουν και να επικαιροποιούν τακτικά (τουλάχιστον σε ετήσια βάση) σχέδιο ανάκαμψης, στο οποία παρατίθενται τα στοιχεία που προβλέπονται στα τμήμα Α του Παραρτήματος (μέτρα που μπορεί να λάβει το ίδρυμα για την αποκατάσταση της χρηματοοικονομικής του θέσης). Τα σχέδια ανάκαμψης υποβάλλονται προς αξιολόγηση στην εθνική εποπτική αρχή η οποία μπορεί να ζητήσει την τροποποίηση τους.
ii. Σχέδια εξυγίανσης (άρθρα 10-14, Τμήμα Γ Παραρτήματος BRRD): Η αρχή εξυγίανσης καταρτίζει σχέδιο εξυγίανσης για κάθε ίδρυμα, στο οποίο προβλέπονται οι ενέργειες εξυγίανσης που θα λάβει σε περίπτωση που το ίδρυμα πληροί τις προϋποθέσεις εξυγίανσης. Το ίδρυμα λαμβάνει γνώση των βασικών στοιχείων του σχεδίου και υποχρεούται να συνεργάζεται και να παρέχει στην αρχή εξυγίανσης όσες πληροφορίες του ζητηθούν.
iii. Αξιολόγηση της δυνατότητας εξυγίανσης και μέτρα για τη διασφάλιση της δυνατότητας εξυγίανσης (άρθρα 15-18 BRRD): Εφόσον η αρχή εξυγίανσης διαπιστώσει ότι υπάρχουν σημαντικά εμπόδια στη δυνατότητα εξυγίανσης του ιδρύματος, μπορεί να λάβει μια σειρά μέτρων όπως, μεταξύ άλλων, να απαιτήσει την εκχώρηση συγκεκριμένων περιουσιακών στοιχείων, την παύση συγκεκριμένων δραστηριοτήτων και την έκδοση επιλέξιμων υποχρεώσεων.
iv. Σύναψη συμφωνιών για την παροχή χρηματοοικονομικής στήριξης ομίλου (άρθρα 19-26 BRRD): Οι εν λόγω συμφωνίες συνάπτονται μεταξύ των μελών του ομίλου και υποβάλλονται προς έγκριση στην αρχή ενοποιημένης εποπτείας και, εν συνεχεία, στους μετόχους κάθε συμβεβλημένου ιδρύματος.

β.2. Το στάδιο της έγκαιρης παρέμβασης

Μέτρα έγκαιρης παρέμβασης (άρθρα 27-30, 59 επ. BRRD) λαμβάνονται από την αρμόδια εποπτική αρχή εφόσον το ίδρυμα παραβιάζει τις απαιτήσεις αδειοδότησης και λειτουργίας του (δυνάμει του CRR και του Ν. 4261/2014) ή προβλέπεται ότι θα τις παραβιάσει στο εγγύς μέλλον λόγω, μεταξύ άλλων, μιας ταχείας επιδείνωσης της χρηματοοικονομικής του κατάστασης. Τα μέτρα που λαμβάνονται στο πλαίσιο αυτό, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνουν:

την εφαρμογή των μέτρων του σχεδίου ανάκαμψης,
την απομάκρυνση των ανώτατων διοικητικών στελεχών και του διοικητικού συμβουλίου,
το διορισμό Επιτρόπου στο ίδρυμα, και
την απομείωση ή μετατροπή πρόσθετων κεφαλαιακών μέσων της κατηγορίας 1 και μέσων της κατηγορίας 2.

β.3. Το στάδιο της εξυγίανσης

Η αρχή εξυγίανσης μπορεί να λάβει μέτρα εξυγίανσης εφόσον κρίνει ότι πληρούνται σωρευτικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις: (i) το ίδρυμα τελεί σε κατάσταση αφερεγγυότητας ή επαπειλούμενης αφερεγγυότητας, (ii) κανένα εναλλακτικό μέτρο του ιδιωτικού τομέα και καμία εποπτική ενέργεια, συμπεριλαμβανομένων των μέτρων έγκαιρης παρέμβασης, δεν θα αποτρέψει την αφερεγγυότητα του ιδρύματος εντός ευλόγου χρονικού διαστήματος, και (iii) η ενέργεια εξυγίανσης είναι αναγκαία για λόγους δημοσίου συμφέροντος. Η BRRD προβλέπει ευρείες εξουσίες εξυγίανσης για τις εθνικές αρχές (άρθρα 31-72 BRRD) και αναφέρεται ρητώς στα ακόλουθα μέτρα εξυγίανσης:

την εντολή μεταβίβασης (sale of business tool),
το μεταβατικό ίδρυμα (bridge institution tool),
τον διαχωρισμό περιουσιακών στοιχείων (asset separation tool), και
την αναδιάρθρωση του παθητικού (bail in tool).

Στο πλαίσιο αυτό, τα ιδρύματα θα πρέπει να πληρούν ανά πάσα στιγμή μια ελάχιστη απαίτηση ιδίων κεφαλαίων και επιλέξιμων υποχρεώσεων (άρθρο 45), η οποία υπολογίζεται ως το ποσό των ιδίων κεφαλαίων και επιλέξιμων υποχρεώσεων εκφρασμένο ως ποσοστό επί τοις εκατό του συνόλου των υποχρεώσεων και των ιδίων κεφαλαίων του ιδρύματος.

(γ) Λοιπά στοιχεία της BRRD

Η Οδηγία 2014/59/ΕΕ προβλέπει επίσης διατάξεις, μεταξύ άλλων, σχετικά τα ακόλουθα θέματα:

τις διαδικασίες και τη συνεργασία των εθνικών αρχών για την εξυγίανση διασυνοριακών ομίλων και ομίλων με παρουσία σε τρίτες χώρες εκτός της ΕΕ,
τη δημιουργία εθνικών ταμείων εξυγίανσης και την καταβολή εισφορών σε αυτά εκ μέρους των ιδρυμάτων σε ετήσια βάση μέχρι τη συγκέντρωση του επιπέδου στόχου (άρθρα 99-107 BRRD),
την επιβολή διοικητικών κυρώσεων και λοιπών διοικητικών μέτρων σε ιδρύματα που παραβιάζουν τις διατάξεις της BRRD, όπως θα ενσωματωθούν στο εθνικό δίκαιο, και
τροποποιήσεις σε άλλες Οδηγίες και Κανονισμούς.